مینا اکبری
فارغ‌التحصیل رشته هنر از مدرسه هنر جان پاورس آمریکا، برای نسلی که سینما رفتن و درباره سینما خواندن را در دهه ۶۰ آغاز کردند، چیزی فراتر از یک بازیگر خوب و تاثیرگذار بود. بیتا فرهی با نخستین فیلمش «هامون» به یک چهره آرمانی و اسطوره‌ای بدل شد از زن روشنفکر و به‌روز.
او یک تصویر کامل بود از گمشده سینمای ایران: زن باهوش خوش‌سیمای لجوج خوش‌لباس باسواد. فرهی با دقت و وسواس فیلم‌های بعدی خود را انتخاب کرد و توانست کارنامه‌ای درخشان و کاملا قابل دفاع را برای خود ثبت کند. فقط کافی است یک‌بار نام فیلم‌های مهمش را در ذهن مرور کنیم تا تراز بالای بازیگریش برایمان مسجل شود: بانو، اعتراض، کیمیا، خانه‌ای روی آب و خون‌بازی. همه می‌دانند هر بازیگری نمی‌تواند پسند کارگردانان بزرگی چون مهرجویی، کیمیایی، فرمان‌آرا و بنی‌اعتماد باشد.
بیتا فرهی آن‌قدر تجربه‌گرا و بی‌قرار و توانا بود که آن شمایل خوشایند و تثبیت‌شده را شکست و به دنبال نقش‌های متفاوت و عجیب‌تر رفت. در این سیر شاید بزرگ‌ترین چالش او بازی در فیلم «اعتراض» در نقش زنی سبزی‌فروش از طبقه فرودست اجتماع بود.
او همچنین در نقشی کوتاه و به یادماندنی در خانه‌ای روی آب خوش درخشید. فرهی در آن فیلم یکی از قربانیان پرشمار دکتر سپیدبخت است که زمانی رابطه‌ای عاطفی با او داشته و حالا سرطان‌زده، با چهره‌ای تخریب‌شده از شیمی‌درمانی اشتباهات دکتر را به رخش می‌کشد و هرچند نه نای انتقام‌جویی دارد و نه انگیزه‌ای برای احقاق حق و نه امیدی به از سرگرفتن رابطه عاشقانه. او مستاصل و درهم‌شکسته به پارتنر سابق‌اش گوشزد می‌کند که در تارهای نامریی هوس‌ها و خطاهای خودش گرفتار شده. فرهی با آن صدای گرم، لحن تکیده و شکسته و آن گریم متفاوت در سکانس‌های اندکی که حضور داشت برنده مطلق میدان بود. رویارویی او و دکتر در لابی بیمارستان به یکی از ماندنی‌ترین سکانس‌های فیلم خانه‌ای روی آب تبدیل شد و نگاه پرحسرت او در لحظه‌لحظه مکالمه، تلخی پنهان میان این دو شخصیت را به بهترین نحو آشکار ساخت.
فرهی یک بازیگر خاص بود که منتقدان هم اکثر اوقات بازیش را ستوده‌اند. او برای خون‌بازی و هامون هم از جشنواره فجر جایزه گرفت و برای کیمیا هم نامزد دریافت جایزه بود. او با این همه موفقیت اما اصراری به این نداشت که هر سال فیلم بازی کند و از گزیده‌کاری دست بردارد.
در تلویزیون هم با حضور در سریال‌هایی چون «ولایت عشق»، «طلسم‌شدگان» و «سرزمین کهن» سابقه بسیار خوبی از خود بر جای گذاشت. بانوی کم‌ادعا و پردرخشش سینمای ایران با کوله‌باری از تجربه خیلی زود از میان ما رفت.