سعید معیدفر، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران گفت: «اعتماد اجتماعی زوال پیدا کرده و جامعه به پایین‌ترین سطح نیازهای خود سقوط می‌کند. یعنی افراد دیگر فقط به دنبال رفع نیازهای زیستی خود مانند غذا را تامین کند.»
روز دوشنبه نشست «سرمایه اجتماعی و محیط کسب‌وکار» با همکاری انجمن جامعه‌شناسی و مرکز پژوهش‌های اتاق ایران برگزار شد. قرار است طی سلسله جلساتی، کارشناسان ارتباط بین« سرمایه اجتماعی» و «محیط کسب‌وکار» را بررسی کنند.. سعید معیدفر، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران در ابتدای این نشست بحث خود را با عنوان «تنزل شاخص‌های کسب‌وکار در شرایط ناپایداری اجتماعی» شروع کرد. او با اشاره به افزایش جرایم و مهم‌ترین دغدغه‌های مردم، گفت جامعه ایران به پایین‌ترین سطح نیازهای خود سقوط کرده است. بنابراین ارزش‌های محیط کار هم دیگر فاقد اعتبار است. در چنین شرایطی فساد شکل می‌گیرد و برخی هم ناامید از کار کردن و سرمایه‌گذاری می‌شوند.محیط کسب‌وکار درون یک جامعه بزرگتر است و از تحولات این جامعه اثرپذیر است. بحثی که می‌خواهم به آن بپردازم، شرایط اجتماعی ناپایدار و تاثیر آن بر کسب‌وکارهاست.ناپایداری اجتماعی باعث می‌شود که هنجارها اهمیت و اعتبار خود را از دست می‌دهند. در چنین شرایطی، با وضعیتی مواجه می‌شویم که سهولت تعاملات اجتماعی مردم از دست می‌رود. افراد به جای تعامل و خشنودی از ارتباط، از با هم بودن حس بدی دارند. از ارتباط با یکدیگر فراری شده و درگیر نوعی بیگانگی اجتماعی-سیاسی می‌شوند. خشونت و نزاع بیشتر شده، روابط در خانواده به سرعت به خشونت کشیده می‌شود و در مجموع پرونده‌های قضایی هم بیشتر می‌شود.
شکل‌گیری فساد در شرایط ناپایداری اجتماعی
معیدفر توضیح داد: «محیط کسب‌وکار هم در این جامعه است. وقتی که ارزش‌ها و هنجارهای این جامعه سقوط کند، ارزش کار هم سقوط می‌کند. کار در جامعه توسعه‌یافته ارزشمند است، اما در جامعه‌ای که درگیر بحران هنجاری است دیگر ارزش ندارد. برای فرد مهم این است که هر طور شده به پول دست یابد.»
او ادامه داد: «بنابراین ارزش‌ها و هنجارهای محیط کار بی‌اعتبار می‌شود. نتیجه چنین کار کردنی این است که دیگر کار مولد صورت نمی‌گیرد. نیروی کار دیگر انگیزه لازم را ندارد و فقط می‌خواهد نیاز اولیه زیستی خود را رفع کند. سرمایه‌گذار هم دیگر حاضر به سرمایه‌گذاری در چنین محیطی نیست. بنابراین شاهد فساد در سیستم اداری و کاری و فرار سرمایه و متخصص هستیم.»
در ادامه این نشست، شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس نیز با مروری به تحولات جمعیت ایران، تاثیر این تحولات بر بازار کار و تاثیر مهاجرت از ایران بر تغییرات جمعیتی را بررسی کرد. این جمعیت‌شناس گفت: «ساختار کلی جمعیت مانند یک اندام‌واره است که باید بین تمام بخش‌های آن نوعی تعادل پویا و تجدیدشونده برقرار باشد. نمی‌توان یک وضعیت ایده‌آل در نظر گرفت.»
او ادامه داد: «تغییرات جمعیتی علاوه بر اینکه از پارامترهای جمعیتی ناشی می‌شود از بسیاری از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که به مرور زمان در مسیر تحول کشورها رخ می‌دهد نیز تاثیر می‌پذیرد.»
رشد جمعیتی ایران تا ۲ دهه دیگر صفر می‌شود
کاظمی‌پور در ادامه نشست گفت: «بررسی تحولات جمعیتی جوامع در جمعیت‌شناسی در قالب یک نظریه تحت عنوان نظریه «گذار»، انجام می‌گیرد. این نظریه تحولات موالید، مرگ و میر و رشد جمعیت را طی زمان به تصویر می‌کشد.»
او ادامه داد: «در حال حاضر ایران در انتهای گذار جمعیتی اول است. هنوز رشد جمعیتی به صفر نرسیده است. پیش‌بینی ما این است که سال ۱۴۲۵، رشد جمعیتی در ایران به صفر خواهد رسید و بعد از آن نیز منفی خواهد شد.»
دولت مداخله‌گر است
تقی آزاد ارمکی گفت: «این حوزه ناکارآمد سیاسی در سیاستگذاری خود را نشان می‌دهد. یعنی با برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری ناکارآمد و ناروا مواجه هستیم. یکی از این سیاستگذاری‌ها در حوزه اشتغال است. دولت ناکارآمد و ضعیف برابر با قیل و قال کردن و رادیکال است؛ یعنی رادیکالیسم در برنامه‌ریزی، سیاستگذاری و برخورد با جامعه.”
نمونه ی یک برخورد
رسانه‌های حقوق بشری ایران می‌گویند زینب (بهار) خنیاب‌پور، شهروند ساکن بهبهان، به دلیل «انتشار تصاویر بدون حجاب در فضای مجازی» به حبس محکوم شده است.
خبرگزاری هرانا روز ۱۴ دی‌ماه، به نقل از سجاد چترسفید، وکیل خانم خنیاب‌پور نوشت که دادگاه کیفری دو شهرستان بهبهان موکل او را به «دو سال حبس» محکوم کرده است.
به گفته این خبرگزاری جلسه رسیدگی دادگاه این شهروند ساکن بهبهان روز ۱۷ مهرماه امسال برگزار شد.
زینب (بهار) خنیاب‌پور در پرونده‌ای دیگر نیز به اتهام «تبلیغ علیه نظام» در دادگاه انقلاب شهرستان ماهشهر به «سه ماه و یک روز» حبس محکوم شده است.