بهمن ماه تولد بانوی باسواد ،جذاب و جسورت تئاتر ایران “مهین اسکویی” است. کارگردان، مدرس ، مترجم و یکی از بنیان‌گذاران تئاتر آناهیتا، نام فامیلی اش عباس طاقانی متولد تهران ودر خانواده‌ای اهل هنر، خاله او روحبخش و خواهرش پوران از خوانندگان قدیم و انوشیروان روحانی، آهنگسار ایرانی نیز همسر یکی دیگر از خواهرانش بود.نمایش‌هایی که مهین اسکویی به عنوان کارگردان و بازیگر در آن ها حضور داشت عبارتند از: خانه عروسک (هنریک ایبسن)، روبهک‌ها (لیلیان هلمن)، تانیا (آربوزف)، صاحبه مهمانخانه (گالدونی)، صاعقه (آستروفسکی)، خرس و خواستگاری، سه خواهر(چخوف)، در اعماق (ماکسیم گورکی)…در آغاز تاسیس تلویزیون ثابت پاسال در سال ۱۳۳۷ مهین اسکویی در نمایش‌ها به عنوان کارگردان و بازیگر حضور داشت. اسکویی از سال ۷۰ پس از انتشار آثار استانیسلاوسکی دوباره آموزش هنرجویان را آغاز کرد و در خانه خود فضایی را برای این کار اختصاص داد….
من این سعادت راداشتم که باایشان برای مدت ها دوست بوده باشم .باهم گفتگوی تلفنی داشتیم و رفت و امد خانگی … من دربرخی اوقات که در منزل ویلایی اش درتجریش کلاس تئاتر داشت می رفتم و می دیدمشان . درمراسم سلام و تبریک عید های نوروز هم منزل بانو اسکویی می رفتم ….دریک صبح بارانی و سرد آدینه درکوچه اسدی، بعدازشیرینی و چای و چاق سلامتی، همه پای صحبت و خاطرات بانوی تئاتر ایران نشسته بودیم ….چندتن ازهنرمندان جوان و دانشجویان وتعدادی هنرمندپیشکسوت هم بودند ازان جمله مهدی فتحی و جعفرخان والی ….والی می خواست چای بخورد ….دستش خورد به نعلبکی و چای ریخت روی میز والی دستپاچه شدو عذرخواست …یادم هست خانم اسکویی به من گفت: جوان ، چای استاد را شما تازه کن ومن سریع بلندشدم و با افتخار با اوردن دستمالی هم میز را تمیزکردم و هم یک چای تازه دم خوشرنگ برای والی عزیز آوردم… استادمنو در آغوش گرفت و بوسیدو خودنویسی شیک هم درجیبم گذاشت و گفت : تبرکه ..برای کارها و نوشته هایت !… دوست مشترکمان الهه گلپری هم معمولا با خانم اسکوئی ارتباطات همیشگی خودراداشت و …چندباربااسکوئی گفتگو و همکاری کردیم … برای کتاب هایش و. .. درزمینه ی بازیگری …چه قدر دوستش داشتم . . و چه قدرزیبا یی ماندگاری ازگذشته داشت….یادش بخیر….این هنرمند بزرگ تئاترایران صبح روز دوشنبه ۱۲ دی۸۴ پس از ماه‌ها بیماری و حدود ۲ماه بعد از فوت مصطفی اسکویی، همسر سابقش درسن ۷۵سالگی در بیمارستان پاستور تهران درگذشت…ازوی 4فرزندبه نام های شهرزاد،کارمن،سودابه و آذین به یادگارمانده است …..درباره اش بیشترمی خوانیم …
مهین اسکویی در ۱۶ سالگی به عنوان بازیگر در تئاتر فردوسی پا بر صحنه گذاشت. زیر نظر عبدالحسین نوشین … و اسکویی گام‌های اولیه آموزش بازیگری را از او فرا گرفت ….او در نمایش پرنده آبی اثر موریس مترلینگ، نویسنده بلژیکی به کارگردانی نوشین در نقش گربه مورد توجه قرار گرفت…مهین اسکویی در گروه نوشین با بازیگرانی چون صادق شباویز، محمد علی جعفری، نصرت کریمی، عزت الله انتظامی، لرتا، توران مهرزاد، حسین خیرخواه، حسن خاشع، محمد تقی کهنمویی و مصطفی اسکویی همکاری می‌کرد و در سال ۲۴ با مصطفی اسکویی ازدواج کرد و پس از اجرای چند نمایش به همراه او به فرانسه و سپس به مسکو رفت.
او در دانشکده هنرهای تئاتری مسکو (لونا چارسکی) در رشته کارگردانی با درجه ممتاز از این دانشکده فارغ‌التحصیل شد و نیز سیستم استانیسلاوسکی را نیز در دانشکده مزبور آموزش دید و در سال ۱۹۶۹ در این زمینه دیپلم افتخار دریافت کرد… اسکویی پس از شوروی به همراه همسرش در آلمان اقامت گزید و پس از بازگشت به ایران، در کنار مصطفی اسکویی تئاتر آناهیتا را بنا گذاشتند…وی پس از تعطیلی تئاتر آناهیتا و جدایی از مصطفی اسکویی، گروه تئاتر زمان را تشکیل داد و به به عنوان مترجم زبان روسی به استخدام کارخانه تازه تأسیس ذوب آهن اصفهان در آمد.
.
نمایش های در اعماق نوشته ماکسیم گورکی و سه خواهر و خرس و خواستگاری را به صحنه برد… آخرین تلاش مهین اسکویی برای بردن نمایش به روی صحنه به سال ۱۳۶۷ برمی گردد…نمایشی با نام تاریکی‌های سرکش نوشته بوئرو نمایشنامه نویس اسپانیایی با حضور مهدی فتحی و همراهی گروه پنج که از فارغ التحصیلان سال ۶۵ تئاتر آناهیتا تشکیل شده بود…پس از آن مهین اسکویی تمام وقت خودرا برای اتمام و تکمیل مجموعه آثار سه جلد حجیم آموزش سیستم استانیسلاوسکی در ارتباط با بازیگری گذاشت و این آثار پس از سی سال تاسیس آناهیتا و ورود اسکویی‌ها به ایران به طور کامل توسط انتشارات سروش در سال ۱۳۶۸ در دسترس علاقه مندان قرارگرفت.
.
نمایش‌هایی مانند شبهای سپید (داستایفسکی)، گرگها و بره‌ها (آستروفسکی)، اینس مندو، کلسکه زرین (مریمه)، غار سالامانگ (سروانتس)، پیچ خطرناک (سامرست موآم)، ابلیس (چخوف)، خانه عروسک (ایبسن) به عنوان کارگردان و بازیگر و در نمایش‌های اتللو (درنقش امیلیا) و تراموایی به نام هوس (در نقش بلانش) تنها به عنوان بازیگر، از نمایش‌های تلویزیونی بود که او در آن حضور داشت.
علی سرهنگی
